4 zasady filozofii WABI SABI, które pomogą ci pokochać własną nieperfekcyjność

Wabi sabi to japońska filozofia nieperfekcyjnej perfekcyjności. Wycisza i inspiruje. Możesz urządzić według tej idei mieszkanie i całe swoje życie. Przeczytaj, skąd się wzięło wabi sabi i jak je wykorzystać. 

W każdej dziedzinie japońskiego życia - gdy idzie o potrawy, ubiór, malarstwo czy architekturę  - ważne jest wywołanie efektu estetycznego. Wabi sabi to jeden z licznych ideałów, który dobrze zrozumieć poznając ceremonię herbaty.  Wabi sabi nie jest pojęciem łatwo uchwytnym, zawiera w sobie niewyjaśnione uczucie, bezpretensjonalność, niedoskonałość, prostotę i niewymuszoność (naturalność).Gdy Zachodni umysł próbuje zrozumieć ceremonię herbaty, myśli raczej o niej jak o czymś teatralnym. Mistrzowie ceremonii parzenia herbaty w doskonałych i skomplikowanych kimonach, zgodnie z ceremoniałem podają wytrawną, zieloną herbatę. Gdzie tu miejsce na naturalność, prostotę i niedoskonałość? Spróbujemy to wyjaśnić...

Czym jest wabi sabi i jak zrozumieć je na przykładzie ceremonii herbaty

SABI odnosi się do poszczególnych obiektów. Oznacza spatynowanie i samotność. To także odczucie miłości do rzeczy starych i wyblakłych. WABI jest bardziej ogólne i odnosi się do życia związanego z niewystarczalnością i niedoskonałością. Najbardziej japońską rzeczą, która jest wabi sabi jest właśnie ceremonia herbaty, która zawiera w sobie prostotę i bardzo specyficznie pojmowane ubóstwo.Japończycy potrafią wydać bardzo dużo pieniędzy na pawilony herbaciane, które wyglądają naturalnie, surowo i zen. Jak ognia wystrzegają się widocznego bogactwa i wszelkiej intensywności. Większość japońskich potraw jest dla człowieka Zachodu bez smaku, klasyczne sushi to kawałek ryżu i świeżej, surowej ryby. Cenione kolory to te naturalne - kolory ziemi, muszli, piasku, drewna. W wabi sabi i w ceremonii herbaty liczą się skromność, niedoskonałość, prostota, szacunek i spokój.

Jak wykorzystać wabi sabi w swoim życiu i co może ono nam dać?

Spojrzenie na swoje życie z perspektywy japońskiej filozofii wabi sabi przede wszystkim może pomóc nam zaakceptować własną niedoskonałość i żyć bardziej świadomym, obecnym życiem tu i teraz. Czyli cieszyć się tym, co jest zamiast dążyć do nieuchwytnych ideałów.

1. Zrozum, że niedoskonale jest lepsze od doskonałego

W japońskiej estetyce i filozofii, która za nią stoi uważa się, że niedoskonałe jest po prostu lepsze. Dążenie do doskonałości jest uznawane za cechę ludzi mało inteligentnych. Japońska estetyka nie ceni momentu ideału, kulminacji i pełni. Zachwyt wzbudzają raczej pąki kwiatów wiśni lub przekwitające drzewa niż moment kwiatu w pełni rozkwitu. Nie-perfekcyjność jest tym, co przyciąga oko.To może się wydawać dziwnym ideałem piękna, ale Japończycy docenią naturalne procesy starzenia. Pokrywanie się rdzą metalu czy mchem kamienia - to są rzeczy wzbudzające zachwyt. Będąc gościem na ceremonii herbaty i mając do wyboru filiżankę - śliczną, o bladozielonym odcieniu lub delikatną, z porcelany z drobnym wzorkiem, albo nierówne, nieudane naczynie podobne do starego buta - ktoś kto ceni założenia japońskiej estetyki - wybierze naczynie podobne do buta. Doskonale uformowana, okrągła czarka jest nudna dla Japończyka, bo nie przejawia żadnych śladów indywidualności garncarza.

Pozostawienie czegoś w stanie niedokończonym jest interesujące i daje poczucie, że istnieje miejsce na rozwój.

2. Wybieraj to, co proste i skromne

Wiele elementów uznawanych za typowe dla japońskiej estetyki pochodzi z zen lub wykazuje zgodność z zen. Japończycy i japońska estetyka ceni powściągliwość wstrzemięźliwość, przelotność i niekompletność. Skromne, 3-wersowe haiku ma według założeń japońskiej estetyki więcej piękna niż skomplikowany utwór muzyczny czy monumentalne dzieło architektury. Japońska estetyka odrzuca regularność i perfekcję, unika symetrii i jednolitości. Dlaczego? Bo stanowią przeszkodę i ograniczenie dla mocy sugestii. W wielu malowidłach japońskich pozostawione jest puste miejsce - to przestrzeń dla wyobraźni odbiorcy. Proste, skromne rzeczy robią miejsce dla ich właścicieli i użytkowników. Ważniejsza staje się osoba, która jest właścicielem prostej czarki lub osoba, która ją wykonała niż sam przedmiot.

3. Używaj pięknych przedmiotów na co dzień, długo i z dbałością

Wyrafinowana sztuka Zachodu, np. Kaplica Sykstyńska wymaga zachwytu. Ideałem sztuki Zachodu jest osiągnięcie nieśmiertelności. Dzieła sztuki konserwuje się, by zachwycały przez wieki. A im starsze jest dane dzieło, tym większą ma wartość. Dla Japończyków data nie ma znaczenia - liczy się funkcja. Sztuka japońska jest użytkowa, zaprasza do uczestnictwa i korzystania z piękna ogrodów, budynków i przedmiotów. W sztuce zachodniej możemy tylko podziwiać i zazdrościć. W sztuce japońskiej chodzi o to, by korzystać z niej na co dzień, bo jest ulotna i nietrwała, jak życie. To dlatego przykłada się dużą wagę do serwowania i dekorowania potraw. To dlatego, lepiej mieć mniej niż więcej. Bo z więcej po prostu nie da się korzystać. Więc lepiej korzystać z życia lepiej i staranniej niż zachłannie i perfekcyjnie. Ulubiony kwiat Japończyków to wiśnia, bo kwitnie najkrócej. Pęknięta filiżanka jest ceniona, bo bez możliwości starzenia się w miarę upływu czasu i zużycia nie byłoby prawdziwego piękna. Japończycy uważają także, że rzeczy nabierają magicznych właściwości przez długotrwałe używanie ich z dbałością.

4. Otaczaj się naturą

Ceremonia herbaty i koncepcja wabi sabi rozwijają kolejną ważną umiejętność, to jest świadomość piękna natury. Japończycy cenią prostotę i surowość naturalnego drewna czy kamienia bardziej niż ornamenty i dekoracje. Aby uchwycić przebłysk chwilowych objawień natury, by poczuć piękno opadającego płatka lub czerpać ze zwykłych wydarzeń życia codziennego, trzeba mieć predyspozycje osobiste i kulturowe, tzn. wiedzieć, gdzie szukać takich doznań. Japończycy są wyczuleni na zmiany w naturze. Deszczom nadaje się specyficzne nazwy, w literaturze bardzo ceni się opisy przyrody. Uczucie wywołane przez spadający liść czy aurę świeżego śniegu to rodzaj wzruszeń bardzo bliski japońskiemu sercu. Każda chwila może być doświadczeniem piękna, dlatego taką wagę przywiązuje się do sztuki serwowania posiłków, układania kwiatów w wazonie czy ogrodów zen z kamieni.Wabi sabi to bycie bliżej siebie i innych. W prawdzie danej chwili. Taka jaka ona jest. Nieperfekcyjna, ale jedyna jaką mamy. Poprzez nieperfekcyjność możemy być w harmonii ze sobą i innymi. Możemy przestać udawać kogoś, kim nie jesteśmy, zachwycić się sobą i światem. Co więcej, nie tylko zachwycić się światem, ale być w nim głęboko zanurzonym i spokojnym - w połączeniu.Filozofia wabi sabi przyświeca nam podczas organizowania Festiwalu Świadomej Kobiety. 18-20 września w Warszawie spotykamy się, by ukochać swoją perfekcyjną nieperfekcyjność. Dążymy do ideału i akceptujemy swoją niedoskonałość, po to, by stale się rozwijać.