10 zasad etycznych jogi. Czy postępujesz zgodnie z nimi?

Poznaj yamy i niyamy – etyczne podstawy ośmiostopniowej Ashtanga jogi. 

Joga nie została stworzona w starożytnych Indiach, po to, byśmy dziś mogli mieć elastyczne ciała i płaskie brzuchy. To sposób życia, za którym stoi wielowiekowa tradycja i filozofia. Ucząc zachowywania równowagi i spokoju, joga ma pomagać w mierzeniu się z codziennymi wyzwaniami.Najstarszy traktat jogiczny, „Jogasutry” Patańdźalego, opisuje jogę, jako ścieżkę, która poprzez etyczne zachowania, medytację oraz ćwiczenia oddechowe i fizyczne ma prowadzić do stanu wyciszenia umysłu i pozbycia się pragnień.Asany to tylko jedna z ośmiu części jogi, opisywanej przez Patańdźalego jako ashtanga joga (słowo ashtanga znaczy po prostu osiem części). Ten artykuł przybliża wartości i etyczne wskazania, które leżą u podstaw jogi, czyli dwie z ośmiu jej części.

Ośmiostopniowa joga ashtanga 

Pierwsza i druga gałąź jogi, yama i niyama, to jej etyczne podstawy. Yamy i niyamy mówią o tym, jak mamy postępować, jeśli chcemy iść przez życie jogiczną ścieżką rozwoju. Gałąź trzecia to asany, czyli ćwiczenia fizyczne, których celem jest uspokojenie umysłu i przygotowanie ciała do długotrwałej medytacji. Gałąź czwarta to pranayama, czyli ćwiczenia oddechowe. Gałęzie piąta i szósta, pratyahara i dharana przygotowują do medytacji, ucząc panowania nad zmysłami i koncentracji. Gałąź siódma to dhyana – medytacja. Gałąź ósma, samadhi to stan medytacyjnego transu, głębokiej równowagi i spokoju, zjednoczenia z Wyższą Siłą.

10 zasad etycznych każdego jogina 

Podstawą ośmiostopniowej jogi nie są ćwiczenia fizyczne, ale etyka. Yamy i niyamy to zasady dotyczące takich wartości jak: prawdomówność, szczodrość, wstrzemięźliwość, autorefleksja, wdzięczność, czystość czy właściwe działanie. Etyczne podstawy jogi to uniwersalne zasady, które może stosować każdy, niezależnie od wieku, płci czy miejsca zamieszkania. Yamy (zakazy) i niyamy (zalecenia) pomagają adeptom jogi utrzymać w równowadze relację z innymi i samymi sobą, jak również podejmować etyczne wybory i dbać o samodoskonalenie. To fundamenty szczęścia, których nic nie może zakłócić.

1. Ahimsa: Nie krzywdź

Wymieniana jako pierwsza, najważniejsza z yam, ahimsa, to przykazanie miłości i pokoju, zasada niekrzywdzenia siebie i innych istot. Chodzi o nie wyrządzanie krzywd fizycznych, psychicznych (myślą, intencją), i słownych (mową). Ta zasada oparta jest na miłości i przekonaniu o łączności wszystkich żyjących istot. Ahimsa to wyrażanie miłości, spokoju i szacunku zamiast krytyki, agresji i autoagresji. To wszelkie wysiłki podejmowane na rzecz odzyskania harmonii wewnętrznej (we własnym sercu) i zewnętrznej (w rodzinie i społeczeństwie).

2. Satya: Nie okłamuj

Satya to poszanowanie dla prawdy, postępowanie zgodne z nią oraz bycie wiarygodnym wobec siebie i innych. Szczerość w naszym życiu powinna dotyczyć myśli, słów i czynów. Uczciwość to także świadomość własnych myśli, (również tych negatywnych) i bycie autentycznym. Zasada „nie okłamuj” uczy nas, by szczerze mówić o swoich emocjach i nie tłumić pretensji. Satya powinna być zawsze praktykowana razem z ahimsą. To znaczy, że wyrażając siebie, czy szukając prawdy nie możemy krzywdzić innych, i że prawdą powinniśmy się dzielić wyłącznie ze szlachetnych pobudek.

3. Asteya: Nie kradnij

Asteya znaczy dokładnie „nie kradnij”. Ta zasada zakazuje kradzieży dóbr materialnych i intelektualnych, zazdrości i zawiści. Praktyka tej zasady każe jednak szeroko spojrzeć na rzeczy, które nam się nie należą. Czy nie bierzemy dla siebie zbyt dużo? Czy nie zabieramy innym? Nakazem, który wypływa z zasady „nie kradnij” jest szczodrość, dawanie z głębi serca i szczerość intencji. Asteya uczy nas, by redukować swoje oczekiwania, znajdywać radość w dawaniu i pamiętać o równowadze między obdarzaniem a przyjmowaniem.

4. Brahmacarya: Zachowuj umiar

Brahmacarya to zasada, która akcentuje duchowy charakter sfery seksualnej i rekomenduje zachowanie wstrzemięźliwość w spełnianiu zmysłowych żądz. To także ogólna zasada nie marnowania własnej energii i rozsądnego jej dzielenia na pracę, ćwiczenia fizyczne i praktyki duchowe. Brahmacarya pomaga ustalić przyczyny życiowej nierównowagi. Kierując się tą zasadą, przed każdą czynnością powinniśmy zdać sobie sprawę, czy ta czynność pozbawi, czy doda nam sił. Brahmacarya to rezygnacja z działań, które trwonią naszą życiową energię, to upraszczanie życia, zgodnie z własnymi priorytetami.

5. Aparigraha: Nie przywiązuj się

Aparigraha wskazuje na potrzebę monitorowania własnych motywacji do zawłaszczania oraz ostrzega przed przywiązaniem do rzeczy. Uczy nas odróżniania zachcianek od prawdziwych potrzeb. Mówi nam, że nie powinniśmy uzależniać własnego nastroju od stanu posiadania rozmaitych dóbr. Brak uzależnień, mniej pragnień to więcej wolności.

6. Śauca: Zachowuj czystość i prostotę

W zasadzie czystości chodzi zarówno o jej fizyczne, jak i duchowe aspekty. Czyste ma być nasze ciało, aby było zdrowe (powinniśmy traktować własne ciało jak świątynie). Czyste mają być nasze myśli, słowa i czyny. Powinniśmy oczyszczać umysł z niepotrzebnych informacji i wybierać takie doświadczenia, które nie zabałaganią naszego życia. Powinniśmy czysto mówić, to znaczy wyrażać się jasno i nie mówić rzeczy niepotrzebnych. Powinniśmy upraszczać własne życie, wkładać na talerz mniej, mniej kupować i stawiać sobie mniej zadań do wykonania. Zasada czystości to także ograniczenie nadmiaru aktywności i skupienie na tym, co ważne.

7. Santosa: Bądź zadowolony

Zasada zadowolenia mówi o zachowywaniu spokoju i otwartego serca bez względu na okoliczności. To akceptowanie stanu rzeczy, obdarzania siebie i innych szacunkiem, i niepoddawanie się zmiennym nastrojom. To zasada, która pokazuje nam, że szczęście możemy poczuć już teraz, w tej chwili. Nie potrzebujemy niczego osiągać ani zdobywać (wpływów, dóbr luksusowych, lepszej pracy), by czuć szczęście i wolność. Santosa to samokontrola, która uczy nas zachowywania spokoju w warunkach chaosu. Jeśli nie chcemy doświadczać udręki, do każdego trudnego wydarzenia w życiu musimy podchodzić jak do lekcji, które ułatwiają nam rozwój i rozumienie.

8. Tapas: Żarliwie dąż do celu

Tapas to wysiłek potrzebny, by zmienić życie. Tapas to usuwanie przeszkód, które stoją na drodze do realizacji naszych życiowych zadań. To dyscyplina, samokontrola i regularna praktyka, potrzebne by utrzymać się na drodze do ważnego celu bez pozwalania sobie na niekontrolowane przyjemności. Tapas to ciągłe bycie świadomym powodów, dla których dążymy do realizacji określonych celów. Te powody nie powinny być błahe i egoistyczne. Zasada tapas uczy nas, że żarliwy wysiłek kierowany siłą woli (ale nie nierozsądnym uporem) pozwala przezwyciężyć wszelkie przeszkody a pokonywanie trudności wznosi nas na wyższy poziom mądrości.

9. Svadhyaya: Rozwijaj świadomość i pogłębiaj wiedzę

Svadhyaya to nakaz samokształcenia się i poznawania samego siebie; to praktyka obserwacji siebie w każdym momencie. To autorefleksja, która każ nam szukać odpowiedzi na pytania: Kim jestem? Co jest dla mnie naprawdę dobre? Dlaczego jestem tu, gdzie jestem? Jak postępować? Pragnienie samorealizacji powinno być pogłębiane przez studiowanie świętych tekstów. Aby naprawdę przyswoić sobie mądrość czy to Biblii, Jogasutr czy innych ważnych tekstów powinniśmy unikać ciągłego szukania nowych doktryn.

10. Iśvarapranidhana: Zaufaj Bogu

To zasada, która ma nam przypominać o boskim świetle, które jest w nas; o Bogu jako źródle wszystkich rzeczy. Jeśli nie czujemy boskiej obecności, powinniśmy rozważać jakiś rodzaj miłości, którego najbardziej pragniemy. Patańdźali mówi, że dążąc do osiągnięcia stanu prawdziwego szczęścia i jedności powinniśmy rozważać te aspekty Stwórcy, które zbliżają nas do miłości. Taka refleksja nad boskimi przymiotami, oddala od lęku i przynosi spokój. Jogiczne zasady etyczne w praktyce  Punktem wyjścia do aktywnego praktykowania yam i niyam jest umiejętność obserwowania własnych myśli. Bez tej samokontroli, spokój odbierają nam zmienne nastroje i negatywne nawyki myślowe. Aktywne praktykowanie jogicznych zasad etycznych zaczyna się od zmiany w sferze myśli, czyli koncentracji na wymienionych jogicznych wartościach: prawdomówności, wdzięczności, szczerości. Ponieważ joga to transformacja, gorąco zachęcamy do praktyki medytacyjnej lub autorefleksji nad stosowaniem yam i niyam w codziennym życiu.